فرصت های سرمایه گذاری شهرستان میانه در بخش معدن و صنایع معدنی

اصل رقابت پذیری در دنیای امروز، وجود و لزوم برنامه ریزی صحیح برای استفاده از سرمایه و منابع محدود و تخصیص بهینه منابع در جهت استفاده از مزیتهای نسبی را بیش از پیش تقویت میکند. یکی از وظایف اصلی حاکمیت، شناخت مزیتهای نسبی مناطق مختلف و ایجاد زیرساختها جهت هدایت درست سرمایه ها و منابع برای تولید ثروت و ارزش افزوده از مزیتهای موجود و تبدیل این مزیتها به مزیتهای رقابتی است و تمامی این اهداف محقق نمیشود مگر در سایه شناخت دقیق و درست پتانسیل های نقاط مختلف کشور در عرصه های گوناگون.

یکی از مهمترین بخشها در این بین، بخش معدن و صنایع معدنی است که به واسطه بالا بودن هزینه های حمل و نقل و لزوم ایجاد زنجیره ارزش در طول استخراج تا حلقه های پایانی زنجیره و عدم توان جابجایی معدن، لزوم شناخت پتانسیل های معدنی نقاط مختلف اهمیت پیدا میکند.

در این گزارش، سعی میشود با معرفی پتانسیل های معدنی شهرستان ، رشته فعالیتهای دارای مزیت نسبی در صنایع معدنی شهرستان پیشنهاد شده تا مسئولین محترم شهرستانی در تصمیم گیری برای ایجاد زیرساختها و توسعه منطقه ای، همچنین هدایت درست سرمایه گذاران، اقدامات لازم را معمول فرمایند.

براساس آمار رسمی دریافت شده از سازمان صنعت، معدن و تجارت استان در سال 95 تعداد 67 معدن دارای پروانه بهره برداری در شهرستان میانه وجود دارد (جدول 1) که بیانگر وجود پتانسیل های معدنی در شهرستان است. در این میان آنچه که مایع تاسف است این است که بیش از نصف آن یعنی تعداد 36 مورد غیر فعال هستند. از 31 معدن فعال 9 نوع ماده معدنی استخراج می شود که مهمترین آنها سنگ پرلیت، خاک صنعتی، زئولیت، منگنز، نمک سنگی، گچ و لاشه می باشند که به دلیل کمبود واحدهای فراوری مواد معدنی و صنایع پائین دستی، بخش اعظم این مواد معدنی به صورت خام از شهرستان خارج می شود.

چدول 1: وضعیت معادن شهرستان میانه به تفکیک نوع ماده معدنی (ماخذ: سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اذربایجان شرقی، 1395)

داده های جدول فوق بیانگر این واقعیت است که تنوع مواد معدنی در گستره شهرستان بسیار بالاست و درصورت سرمایه گذاری در این بخش که از توان اشتغالزایی بالایی نیز برخوردار است، میتواند در کاهش نرخ بیکاری موثر واقع شود.

از طرفی براساس مطالعات انجام شده طی سال های اخیر دخایر معدنی مندرج در جدول2 نیز در شهرستان اکتشاف شده است:

جدول2. معادن اکتشافی شهرستان میانه طی سال های اخیر

البته براساس تحقیقات صورت گرفته توسط قربانی در سال 1381، چندین زون طلا دار نیز در شهرستان شناسایی شده که توان بسیار بالایی این منطقه را در توسعه فعالیت های معدنی و اولویت دادن به سرمایه گذاری در این بخش را هر چه بیشتر توجیه پذیر می نماید.

براین اساس مطابق با داده های جدول2 می توان این نتیجه را گرفت که ظرفیت های معدنی شهرستان در فلزات پایه نیز بالاست و از توان جذب سرمایه گذاری بالای برخوردار می باشد.

بدینوسیله برخی از فرصت های سرمایه گذاری در صنایع معدنی شهرستان را که شرح آن ها در قالب 7 عنوان مطرح شده است، به طور خلاصه در جدول 3 می توان معرفی نمود.

جدول3. خلاصه برخی از فرصت های سرمایه گذاری در صنایع معدنی شهرستان

لازم به ذکر است که از بین موارد مذکور، در سند تدبیر و توسعه شهرستان مصوب 1393 تنها 2 مورد استخراج و فرآوری مولیبدن و پرلیت هدفگذاری شده است.

جمع بندی

باتوجه به نامگذاری سال به اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل از سوی مقام معظم رهبری و اینکه در مدل این اقتصاد به توانمندی های منطقه ای بیشتر توجه می شود، لازم است در راستای تحقق بخشی به اهداف، مزیت های نسبی مناطق شناسایی و براساس آن سرمایه گذاری شود. به همین خاطر اعتقاد بنده این است که هرچند ما در بخش های دیگر اقتصادی نیز پتانسیل های بالایی داریم از جمله در صنعت گردشگری انصافاً شهرستان میانه باتوجه به فهرست آثار ثبث شده، جایگاه اول را در استان دارد، دارای اولویت سرمایه گذاری است. لیکن باتوجه به منابع مالی محدود شهرستان، در شرایط فعلی نمی توان در تمامی بخش ها سرمایه گذاری نمود. منطق حکم می کند که بیشتر سرمایه گذاری ها در بخش های پیشرو انجام شود که در نظریه های توسعه نیز آقای هیرشمن این سیاست را برای کشورهای درحال توسعه پیشنهاد داده است. لذا به اعتقاد بنده در حال حاضر شهرستان در دو محور بالاترین مزیت را دارد که این دو محور باتوجه به پیوند و ارتباط قوی که با سایر صنایع بالادستی و پائین دستی دارد، میتوانند به عنوان هسته های کلیدی توسعه شهرستان قلمداد شوند. و این دو محور یکی بخش کشاورزی است و دیگری بخش معدن.

لازم به ذکر است راجع به پتانسل های بخش کشاورزی شهرستان قبلا به طور مفصل مطالبی در همین سایت توسط بنده منتشر شده است.

محقق : حسینخانی کارشناس ارشد زمین شناسی