اشاره به خطرناک بودن پل راه اهن قافلانکوه

اشاره به خطرناک بودن پل راه اهن قافلانکوه 

Alarum!!! in gaflankooh  Rail way Bridge  

و اگر از خداوند به تو ضرری رسد هیچ کس جز خداوند نتواند تورا از ان ضرر برهاند و اگر از او به تو خیری رسد هیچ کس تو را از ان خیر منع نتواند کند که او بر هر چیز تواناست.. 

سوره مبارکه الانعام ایه 17 

حتما وقتی شما سوار قطار می شوید و قصد سفر به زنجان و تهران دارین،هرگاه دقت فرمایید خواهید دید که هنگام عبور قطار از روی پل قافلانکوه (پل موسوم به گئچیلیک که قبلا کوهنوردان برای صعود به قله گئچیلیک از ان استفاده میکردند) سرعت قطار بیش از اندازه کم می شود این موضوع باعث شد تا تحقیقاتی در این باره انجام دهم:  

مشخصا این پل بر روی مسیر پیچ رودخانه واقع شده است، بطوری که پیچ رودخانه از امتداد شمال به سمت راست بوده و پیچ پل از امتداد شمالی پل مخالف پیچ رودخانه ، بسمت چپ می باشد ..که هرگاه بصورت ساده بیان کنیم رودخانه میخواهد پل را ساعتگرد بچرخاند و وزن گسترده دینامیکی قطار، پل را پادساعتگرد میچرخاند که علت مخالف بودن پیچ رودخانه و پیچ پل در طراحی ان خنثی شدن تقریبی این دو نیروی دینامیکی است..ولی امروزه ساختن پل روی مسیر های پیچی رودخانه از نظر ایین نامه ای ممنوع  میباشد. چون در هنگام پیچ رودخانه جریان گردش اب به وجود می اید و باعث بلند کردن پایه ها و شستن ان میشود.

 این پل قوسی، سنگی توسط یکی از شرکت های المانی

جولیوس برگر     Julius berger

فیلیپ هالتزمن      Philip holtzman

 زیمنس بوو      Siemens bou

ساخته شده است که زمان ساخت این پل در منابع متعددی بصورت ضد و نقیض بیان شده است ولی زمان بهره برداری ان سال های  1941-1940 میلادی  میباشد. این پل قوسی سنگی از تراشیدن سنگ ها با اصول معماری قدیم و اندازه ها و اشل های جالب ساخته شده است بطوری که هر سنگی دقیقا برای محل خاص خود تراشیده میشد که هنوز هم هنوزه هرسنگ نام مربوط به خود را حفظ کرده بنحوی که اگر زیر این پل بایستید به زحمت دیده میشود ولی خواهید دید اعداد و ارقامی که زیر این سنگ ها نقش بسته که نشان از دقت در ساختن این سازه را دارد.

حال جالبتر این است که چون این پل روی قوس رودخانه بنا شده  پی و فنداسیون این سازه توسط سرب پایداری شده است. و مصالحی که در ساختن این پل بکار رفته  که سیمان ان را از کشور شوروی و ریل های موجود را از استرالیا و سایر ماشین الات مورد نیاز را از بلژیک و المان و ایالات متحده خریداری کرده بودند و سنگ های مورد استفاده را هم از معدنی در نزدیکی این پل تهیه کردند.

حال خطر بزرگی که این پل را تهدید میکند این است که این سازه در وسط دهانه خود ترک هایی برداشته است که متخصصان راه اهن کشور نزدیک به 4 الی 5 سال قبل متوجه این امر شدند که محل این ترک را در ناحیه زیر، بزرگترین قوس مشخص کرده اند که اگر در زیر این قوس بایستید با خط قرمز رنگی مسیر پیشرفت این ترک مشخص میباشد.

حال با این تفاسیر به علل ترک این پل میپردازیم:

همان طور که بیان شد این پل بیش از 69 الی 70 سال قدمت داردو این سازه در واقع گارانتی خودش را به اتمام رسانیده و امتحان خودش را پس داده و به مرور زمان تحت پیچش دینامیکی اب قرار گرفته و نیروی گسترده دینامیکی وارده از قطار های مختلف به ان وارد شده که دو نیروی مختلف الجهت که مرکز تاثیر ان در وسط پل میباشد  مطابق شکل زیر باعث ضربه به این نقطه شده است که دقیقا همین نقطه اسیب دیده. 

با توجه به اینکه این اواخر شایعاتی مبنی بر خارج ساختن     سرب های بکار رفته(که این سرب ها همراه بتن باعث پایداری و جلوگیری از نشست ناهمگون     سازه به کار رفته ) در اطراف پی این سازه و فروش ان( که حتی نگهبان واقع در محل هم     این موضوع را تایید کرد) که به نظر من این کار غیر علمی را هیچ ارگانی انجام   نمیدهند......

راه حل:

حال این پل ترک خورده. راه حل چیست؟

ایا فقط با کم کردن سرعت قطار میتوان از یک حادثه بزرگ جلوگیری کرد؟

ایا این پل قابل تعمیر است؟

برای پاسخ دادن به سوالات بالا میتوان گفت که فقط با کم کردن سرعت قطار نمیتوان صبر کرد باید عمل کرد.....

در خصوص تعمیر این پل میتوان گفت که بدلیل تغییر در سختی مواد ،تعمیر این پل بسیار بعید است..

حال میتوان با مدیریت روزمره و لحظه به لحظه این ترک از وقوع حادثه ناگوار جلوگیری کرد. 

منابع :

راهسازی دکتر احمد حامی چاپ دوم 1358

راه اهن 1 دکتر هاشم مهراذین

کتاب ایران نو ترجمه و تالیف عبدالعظیم صبوری