آشنایی باروستای ممان

روستای ممان یکی از روستاهای قدیمی ،با سابقه تاریخی،پرمحصول و سرسبز در سال های گذشته بوده که بیشتر به خاطر حاصل خیز بودن شالیزارها و باغات وسیع و چشمه ها و قناتهای پر آب و داشتن چشمه های آب گرم و جاری بودن رود قزل اوزن در کنار این روستای زیبا ،ازنگاه اهالی منطقه به عنوان زیباترین روستا نام ممان را به خود گرفته  است .

این روستا از زمان های قدیم مهد کشاورزی و دامداری با مردمان ساده زیست و مهمان نواز و علم دوست و همچنین باداشتن دو محصول برنج ممان و معدن نمک ممان جاذبه های طبیعی و دو آبگرم خود ،شناخته شده است.

موقعیت جغرافیایی:

روستای ممان از لحاظ جغرافیایی در جنوب غربی شهرستان خلخال و جنوب استان اردبیل و شمال شرقی شهرستان میانه و شمال غربی استان زنجان می باشد.

داد و ستددر روستا :

روستای ممان از جهاتی بویژه بازار داد و ستد کالاها و اجناس شهرهای مجاور در زمانهای قدیم بسیار با اهمیت بوده است. شهرستان میانه اولین شهری میباشد که در مسیر ارتباطی تهران به آذربایجان قرار گرفته و به لحاظ سوق الجیشی یکی از بازارهای غربی کشور را در سنوات گذشته به نام خود به ثبت رسانده است ،که روستای ممان به دلیل قدمت و سابقه و همینطور تعداد جمعیت بالا یکی از قطبهای اقتصادی شهرستان میانه برای فروش محصولات کشاورزی خود و خرید مایحتاج زندگی بوده است.

دلیل نام گذاری :

روستای ممان به دلیل سرسبزی بیش از اندازه و داشتن باغات و مزارع کشاورزی و همینطور به علت رفت و آمد چاپار سواران نامه رسان و اطراق آنها در این روستا و باز به علت قرار گرفتن در میان شهرها و استانهای اطراف از نظر اهالی منظقه نام زیبای ممان را به خود گرفته است.

نشانه های تاریخی:

 روستای ممان به دلیل با صفا و سرسبز بودن بنا به گفته هایی که نسل به نسل و زبان به زبان گشته  محل گذر نوادگان امامان نیز بوده است که نشانه هایی که از اطراف این روستا پیدا شده بیانگر این مطلب است.

قدمت روستای ممان :

روستای ممان به لحاظ قدمت و سابقه تشکیل  طبق شواهد باقی مانده  در اطراف روستا برمیگردد به حدود ۱۴۰۰ سال یا بیشتر از آن که یک نمونه از این شواهد تاریخی که بازگو کننده تشکیل روستا می باشد نشانی از محل پاگذاری یا به تعبیر اهالی روستا (امام ردی ) می باشد که در نزدیکی روستای زیبای ممان موجود است.

زلزله در ممان:

روستای ممان از زمان تشکیل که باز اطلاعات دقیقی در دست نیست ،به گفته قدیمیهای این روستا تا کنون دو بار دچار زلزله های شدید شده که باعث دگرگونی کامل این روستا شده ،اما باز به همت پدران و مادران و نیاکان ما دوباره بنا شده همچنان استوار ایستاده است.

مکانهای تاریخی روستا:

روستای ممان در زمانهای بسیار قدیم یکی از مدرنترین برج و باروهای زمان خود را داشته است.محلی به نام قلعه خانها وجود داشته که در زمانهای قدیم به عنوان محل دیده بانی و نگهبانی از روستا به دلیل تهاجم افراد بیگانه ساخته شده بود ،که الان نیز به همان اسم ( قلعه ) در میان اهالی معروف میباشد.

آب و هوای روستای ممان:

روستای ممان به دلیل قرار گرفتن در میان کوههای اطراف خود از آب و هوای معتدل و نسبتا کوهستانی برخوردار است. رودخانه قزل اوزن نیز که قدیم به علت کثرت آب محل ماهیگیری و آبیاری زمینهای کشاورزی اهالی بوده است. همینطور روستای ممان دارای چشمه های آب طبیعی متعددی با نامهای قدیمی و شناخته شده می باشد که به عنوان مثال می توان از شیرین بلاغ و بی آغاجی نام برد.

شیوه اداره کردن روستای ممان:

روستای ممان در زمانهای قدیم بصورت حکومت خانی اداره می شده که با بوجود آمدن اصلاحات ارضی در دهه ۴۰ هجری شمسی توسط رضاخان و تقسیم شهرها به نواحی های مختلف ،روستاها نیز از این اصلاحات بی بهره نمانده و خانها تبدیل به کدخدایان معتمد و ریش سفیدان روستا شدند ، که روستای ممان نیز از این امر مستثنی نبوده و کدخدایان متعددی به خود دیده است .

دفاع از اسلام و انقلاب :

روستای ممان از نظر مبارزات اوایل انقلاب و همینطور هشت سال دفاع از آن همواره در صف مقدم جبهه ها بوده و فداکارانه شهدای عزیزی را تقدیم این انقلاب نموده است که تعداد آنها نیز ۶ شهید عزیز میباشد. 

در گذشته های نه چندان دور در روستای ممان  معمولا در شب چهار شنبه سوری مراسمی به نام

(شال سالاماخ) وجود داشت که جوانها و نوجوانها معمولاَ از پنجره ساختمانها که به نام باجا یا پاجا

نام برده میشد(که بعده ها هم گاهی اوقات از پشت بام منازل)شالی را آویزان میکردند و صاحب خانه

هدیه ای به عنوان عیدی از قبیل (تخم مرغ رنگی یا نبات و یا گردو یا جوراب و ...) را به شال می بست،و با اشاره ای که شال را پایین میکشید فرد متوجه بسته شدن هدیه یا عیدی میشد و آن را بالامیکشید.

درمراسم و رسوماتی از این قبیل ، نکته ها و طنزهایی به وجود می آمد که خاطرات به یادماندنی

شکل می گرفت.مرحوم استاد شهریار به این رسم زیبا در منظومه حیدر بابا اشاره کرده است.

آی نه گوزل قایده دی شال سالاماخ                             بی گلینه بایراملقین باغلاماخ

یکی دیگر از رسومات و سنت های پسندیده در روستای ان ممان که در مراسمات مختلف انجام

میگیرد و البته این موضوع در بین همشهریان عزیز نیز در خارج از روستا دنبال میگردد شریک شدن در

غم و شادی یکدیگر است.به این گونه که در مراسمات شادی رسمی به عنوان پول اندازی (تویانا)

می باشد که برای شروع زندگی ذوجها کمک مناسبی می باشد.همچنین در برگذاری مراسمات ختم

و سوگواری ها همشهریان عزیز باز سنتی به عنوان جمع آوری کمک هزینه (خرج) برای صاحب عزا

یا ایام محرم دارند که نشان از شریک بودن در غم و اندوه آنان می باشد . این رسم به این گونه است

که اگر فردی به رحمت خدا برود،همشهریان عزیز به نسبت ضمن شرکت در مراسم عزا و ختم به

عنوان کمک اقتصادی برای صاحب عزا مبلغی را بعنوان خرج اهدا میکنند. این سنت پسندیده

باعث اتحاد و صله رحم و همچنین باعث خیر و برکات نیز میگردد.