- ارسال کننده: بین الحرمین تاریخ: ۹۲/۰۸/۰۱

مدیر مجتمع آقای مهندس رضا شریفی همشهری میانه ی

تحول عظیم در مجتمع مس سونگون

 

نصرنیوز: بخش معدن و صنایع پایین دستی معدن در بسیاری از کشورها از جمله مهمترین مسیرها در رسیدن به توسعه پایدار بوده است.

 

 

 

 

این مهم در برخی از کشورهای دارای ذخایر معدنی علاوه بر اینکه منجر به توسعه پایدار نشده است، بلکه به عنوان منبع اصلی درآمدی دولت، یک سیستم ناکارآمد را به وجود آورده است.

 

به گزارش سرویس اقتصادی نصرنیوز، مهمترین اصل در رسیدن به توسعه پایدار از طریق گسترش بخش معدن و صنایع معدنی، توجه همزمان به سه اصل اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی بخش معدن است. هر گاه به این سه بخش در کشور به طور همزمان توجه شده، بخش معدن، توسعه بالاتر و به تبع آن توسعه اقتصادی پایدار را تجربه کرده‌ است. این تجربه می‌تواند به کشورهای در حال توسعه در رسیدن به توسعه پایدار کمک کند.
 کشور ما نیز جزء کشورهای با پتانسیل خوب معدنی است که اگر بتواند در هر سه جنبه اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی به طور هماهنگ برنامه‌ریزی منسجم داشته باشد می‌تواند از رشد قابل توجهی برخوردار شود که این موضوع در رسیدن به توسعه پایدار کمک‌های شایان توجهی خواهد کرد.
 آذربایجان شرقی نیز جزو استان هایی است که سرشار از منابع معدنی است و این امکان بالقوه ای را برای توسعه هر چه بیشتر این استان فراهم کرده است. معدن مس سونگون یکی از مهمترین معادن این استان است.
برای بررسی وضعیت معدن مس سونگون ورزقان و نیز کسب آخرین اطلاعات و پیشرفت های این معدن بزرگ نزد مدیر مجتمع مس سونگون رفته ایم. آقای مهندس رضا شریفی متولد 1345 در شهرستان میانه و فارغ التحصیل رشته متالوژی از دانشگاه علم و صنعت ایران در گرایش تولید فلزات غیر آهنی و فارغ التحصیل کارشناسی ارشد متالوژی از دانشگاه شهید باهنر کرمان می باشند.
 متن کامل گفتگوی ما با ایشان پیش روی شماست:

 

***

 

* 420 میلیون تن ذخیره کشف شده معدن مس سونگون
آقای مهندس شریفی، بهره برداری از معدن مس سونگون از کدام سال شروع شد و اکنون کدام واحد ها فعال است؟
مطالعات معدن مس سرچشمه و سونگون از سال های دور انجام شده بود و به سبب عیار بیشتر، سرچشمه در اولویت قرار گرفت. پس از مطالعات تکمیلی روی معدن مس سونگون و پس از کش و قوس های زیاد کارخانه فراوری کنسانتره مس سونگون با ظرفیت 150 هزار تن کنسانتره در سال، نیمه دوم سال 85 به بهره برداری رسید.
همزمان با آن طراحی های اولیه برای توسعه مجتمع انجام شد و به دلایل مشکلات عدیده ای که در آن زمان وجود داشت، اجرای فاز دوم به تاخیر افتاد و نهایتاً در سال 87 اجرای فاز دوم هم شروع شده و اکنون در حال اجرا و تکمیل فاز دوم هستیم که میزان تولید کنسانتره مجتمع  را 2 برابر خواهد کرد؛ همچنین در حال طراحی فاز سوم مجتمع هستیم.

 

DSC_5661.jpg

 

معدن مس سونگون در واقع یک معدن رو باز بزرگ است که دومین معدن بزرگ ایران از نظر مقدار ذخایر است، اما به دلیل شرایط توپوگرافی معدن کاری در این منطقه سخت است اما از نظر مقدار ذخیره و عیار، معدن بسیار مطلوبی است. کل ذخیره قابل استخراج معدن که تا کنون اکتشاف شده است 420 میلیون تن است که عیار خاک معدن 0.65 درصد می باشد. هر سال 7 میلیون تن خاک در هر فاز مجتمع فرآوری می شود که سر جمع 14 میلیون تن در سال می شود. با این شرایط حداقل 30 سال ذخیره معدن برای استخراج و فراوری کافی است؛ ولی ذخیره معدن مطمئناً بیشتر از این است و با اکتشافات جدید بیشتر خواهد شد.
در منطقه نزدیک معدن سونگون اکتشافات جدیدی انجام می شود که مشابه معدن فعلی است و ذخیره معدن به دو برابر افزایش خواهد یافت.

با توجه به شعار امسال، حماسه اقتصادی در مس سونگون چگونه اتفاق خواهد افتاد؟
نمی دانم برداشت جامعه از این مسائل چیست ولی ما با گوشت و پوست و استخوان مان این را احساس می کنیم و درک می کنیم که امسال باید حماسه اقتصادی اتفاق بیافتد. در هر خانواده بحث اول بحث اقتصادی است؛ شکم گرسنه دین و ایمان ندارد و تحقق این شعار از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
وظیفه ما تولید ثروت و فرصت اشتغال است. ما به این اعتقاد داریم که اگر بیکاری نباشد جرم و جنایت هم کمتر خواهد شد. اگر خودستانی از سیستم نباشد، ما در 4 سال گذشته بیش از ظرفیت اسمی کارخانه کنسانتره مس تولید کردیم. به هرحال در سال های گذشته هم که شعارهای اقتصادی تبیین شده بود و فعالیت های ما دقیقاً با آن شعارها مطابقت داشته است. نامگذاری امسال به عنوان حماسه سیاسی و اقتصادی انگیزه ما برای کار و تلاش را بیشتر می کند. انشاالله که حماسه اقتصادی در مجتمع مس سونگون تکرار خواهد شد.

* احداث کارخانه ذوب مس سونگون با 1.4 میلیارد دلار سرمایه گذاری و ایجاد 10 هزار فرصت شغلی مستقیم
آقای مهندس چه زمانی شاهد تولید مس خالص و فراورده های صنعتی آن در ورزقان خواهیم بود و کنسانتره مس دیگر به جاهای دیگر نخواهد رفت؟
از نظر اقتصادی برای یک شرکتی که صرفاً نفع خودش را در نظر بگیرد، تولید کنسانتره و صادرات آن سود آورتر است؛ اما نقش و هدف شرکت صنایع ملی مس ایران فقط سود آوری نیست و بحث های ملی، اجتماعی و آینده نگری مطرح است تا در آینده باعث رونق اقتصاد کشور شود. به همین دلیل شرکت ملی صنایع مس ایران از سال ها پیش برنامه هایی برای تولید محصول نهایی مس در همین مجتمع داشته است و امیدوار است بتواند صنایع پایین دستی را تغذیه کند. در همین راستا کارخانه ذوب 200 هزار تنی مس سونگون طراحی شده و در حال اجراست.
کارخانه 200 هزار تنی مس کاتد سالانه حداقل به 800 هزار تن کنسانتره مس نیاز دارد که در حال حاضر فقط 150 هزار تن تولید می شود که در آینده نزدیک با بهره برداری از فاز دوم مجتمع به 300 هزار تن رسیده و با اجرای فاز سوم، تولید کنسانتره مس در مجتمع مس سونگون به 500 هزار تن در سال خواهد رسید. باضافه اینکه کنسانتره معادن اطراف مجتمع هست که در حال نهایی کردن مطالعات معدن مس در نزدیکی سونگون و معدن مسجد داغی جلفا هستیم و نیز در حال اخذ مجوزهای لازم برای فعالیت در این دو مجتمع هستیم و اگر لازم باشد مقداری هم واردات کنسانتره خواهیم داشت تا خوراک لازم برای کارخانه ذوب فراهم شود.
با بهره برداری از کارخانه ذوب 200 هزار تنی شاهد تحول اقتصادی بسیار عطیمی در منطقه خواهیم بود و با افتتاح این طرح بزرگ 10 هزار نفر بطور مستقیم مشغول به کار خواهند شد. ظرفیت سودآوری و اشتغال زایی صنایع مس بی نهایت است و هر چقدر سرمایه گذاری انجام شود باز هم جا دارد تا سرمایه گذاری بیشتری در این زمینه انجام شود چرا که ارزش افزوده در صنایع و محصولات مس زیاد و بدون ریسک است.

 

اکنون چند نفر بصورت مستقیم در مجتمع مس سونگون اشتغال دارند؟
در مجتمع مس سونگون حدود 2500 نفر بصورت مستقیم کار می کنند که در قالب خود شرکت و شرکت های پیمانکار هستند. با راه اندازی فازهای بعدی مجتمع این عدد به 10 هزار نفر خواهد رسید.

عملیات احداث کارخانه ذوب شروع شده است؟
کارخانه ذوب 200 هزار تنی فقط کارخانه ذوب نیست. کنارش برای کنترل آلایندگی ناشی از کارخانه ذوب کنسانتره مس که دارای گوگرد هست واحد تولید اسید سولفوریک ایجاد می شود.
کنسانتره مس که ذوب می شود 28 درصد مس دارد، 32 درصد گوگرد دارد و 24 درصد آهن دارد. گوگرد موجود در اثر ذوب کنسانتره به گاز SO2  تبدیل می شود که اگر در احجام زیاد وارد فضا شود، باعث مشکلات زیست محیطی می شود. به همین دلیل کارخانه اسید سولفوریک در حال احداث است که با ظرفیت 750 هزار تن در سال احداث می شود که هم خودش محصول با ارزشی است و هم باعث حفظ امنیت محیط زیست می شود.
 پروژه ای دیگر پالایشگاه کارخانه ذوب است که مس تولید شده در واحد ذوب را پالایش الکترولیزی کرده و به مس 99.99 درصد تبدیل می کند. کارخانجات متعددی در کنار کارخانه ذوب باید تاسیس شود. بعداً کارخانه اکسیژن بسیار بزرگی احداث می شود که بتواند اکسیژن لازم برای کارخانه ذوب را تامین کند.
کارهای مقدماتی احداث کارخانه ذوب انجام شده است و مساحتی به بزرگی 40 هکتار کوه از جایش برداشته شده است و مکان خوبی برای کارخانه ذوب ایجاد شده است. برای احداث کارخانه ذوب به دلیل بحث های زیست محیطی که وجود دارد باید بهترین تکنولوژی جهان در ساخت آن استفاده شود و حتی از استانداردهای جهانی هم بالاتر باشد چرا که ما در دل محیط زیستی بسیار حساس کار می کنیم و باید بتوانیم مشکلات آلایندگی محیط را کنترل کنیم. متاسفانه این تکنولوژی در دست دو شرکت بیشتر نیست که بهترین تکنولوژی متعلق به شرکت اتوتک فنلاند است و به دلیل بحث های جهانی قرارداد ما کند پیش رفته بود و تا سال پیش بحث های قراردادی و مبادلات مالی حل نشده بود اما خوشبختانه قرارداد نهایی شده است و کارهای کارخانه ذوب خیلی جدی در بالاترین سطح پیگیری می شود. امیدواریم در طول 36 ماه، با رقمی اختصاص یافته که انشاالله تصویب خواهد شد به بهره برداری برسد.

 

DSC_5671.jpg

 

حجم سرمایه گذاری در این پروژه چقدر است؟
چون بالاخره ارز نوسان دارد ما معیارمان بر اساس ارز بود. پیش بینی ما سرمایه گذاری 1.4 میلیارد دلاری است که یک سرمایه گذاری بسیار عظیم است و کل سرمایه گذاری از طریق شرکت ملی مس ایران هست.

* سعی می کنیم استانداردهای زیست محیطی را در بالاترین سطح رعایت کنیم
استاندارد های فنی و زیست محیطی چقدر در مجتمع مس سونگون رعایت شده است؟
درست هست هدف اصلی ما تولید به معنای تولید ثروت است اما وقتی تولید می تواند ارز آوری داشته باشد که قیمت تمام شده آن مناسب و قابل رقابت با رقبای خارجی باشد. برای اینکه بتوانیم چنین ارزش افزوده ای داشته باشیم باید بهره وری سیستم را بالا ببریم؛ عمده ترین پارامتری که می تواند در افزایش بهره وری تاثیر داشته باشد رضایت مندی پرسنل مجموعه و جامعه است، در اینصورت همه حمایت خواهند کرد.
یکی از عواملی که باعث رضایتمندی محیط، پرسنل، جامعه و... می شود بحث رعایت مسائل زیست محیطی است. وقتی مردم و سازمان های ذی ربط ببینند که ما درست کار می کنیم و به محیط زیست آسیب نمی رسانیم، همه از فعالیت ما حمایت خواهند کرد. اعتقاد راسخ همه ما از پایین ترین سطح تا بالاترین سطح مجتمع مس سونگون این است که ما  امانتدار آیندگان هستیم و به هیچ وجه به خودمان و به هیچ کس دیگر اجازه نمی دهیم که بانی تخریب محیطی باشیم که به آیندگان تعلق دارد.
محیط کار ما یک محیط اقتصادی و معدن کاوی است و ناچاراً هم در این محیط مجبوریم خاک برداری کنیم، جاده بزنیم، ساختمان بسازیم، کارخانه بسازیم و بالاخره تاسیسات نصب کنیم و وارد طبیعت شویم و این اتفاق می افتد که مجبوریم درختان را قطع کنیم در حدی که استاندارد تعریف می کند و از آن مهمتر آن را جبران کنیم. ما در مقابل یک متر مربع که جاده می کشیم، در مقابل آن چندین برابر جنگل را در جاهای دیگر احیا می کنیم؛ شما می توانید تشریف آورده و ببینید.
سیکل کاری ما کاملاً بسته است و هیچ خروجی به محیط زیست ندارد. تولید کنسانتره کاملاً در یک سیکل بسته انجام می شود. حتی سعی می کنیم کمترین مقدار آب را مصرف کنیم و آب مصرفی را دوباره بازیافت کرده و استفاده می کنیم؛ هر چند هزینه زیادی برای ما دارد.
علت اینکه مراحل اجرای کارخانه ذوب مس به کندی پیش می رود، بیشترش ناشی از این بحث بوده که بهترین تکنولوژی را وارد کنیم تا به محیط زیست ضربه نزد وگرنه مشابه تکنولوژی سرچشمه و حتی خاتون آباد کرمان در دست مان هست که جدید است ولی قابل مقایسه با پروژه ما نیست. چون محیط ما حساس تر است و حساسیت ما در آذربایجان بیشتر است. در حد اعلی ادعا می کنیم که شرایط و استانداردهای زیست محیطی را کاملاً رعایت می کنیم.

مس و صنایع پایین دستی آن یک مزیت بزرگ برای آذربایجان است
سهم مس سونگون در کنسانتره تولیدی کشور چند درصد است؟
آمارها مختلف هست. سر جمع 30 درصد معادن مس ایران در آذربایجان است و ما معادن جدید را در دست اکتشاف داریم که ظرفیت و ذخیره ما را افزایش خواهد داد. اما در تولید سهم کمتری داریم چرا که معدن سونگون نوپا است. معدن ما در حال توسعه است، سه سال بعد ما 500 هزار تن کنسانتره خواهیم داشت.

ظرفیت های تکنولوژیکی و نیروی انسانی متخصص آذربایجان برای کمک به توسعه مجمع مس سونگون چقدر است؟
نزد مدیریت ارشد شرکت صنایع ملی مس ایران ثابت شده که سونگون بهترین مجتمع ایران است. شرایط کاری ما بسیار سخت است و سونگون قسمتی از یک کوه است و دره و شیب های تند و شرایط آب و هوایی سختی دارد. ما همیشه ادعا کرده ایم که معدن ما بهترین معدن و مزیت نیروی انسانی ما بسیار بالا است. مزیت مهم مجتمع مس سونگون نیروی انسانی متخصص و سختکوش آن است که این مزیت همه آذربایجانی ها است. این ادعا ممکن است که به برخی ها بر خورد اما ماهیت آذربایجانی این است که سختکوش بوده و عرق ملی و منطقه ای خاصی دارند که باعث شده امروز معدن مس سونگون ادعا کند که رو به پیشرفت و تعالی است. ما 90 درصد این موفقیت ها را مدیون نیروی متخصص بومی میدانیم.
درست است که تبریز الان به سبب های مختلف یک مقدار از آن شرایط آرمانی و خوب گذشته اش فاصله گرفته است، ولی هنوز ریشه های صنعتی در تبریز هست و صاحبان صنایع قدرتمندی هستند که باعث می شود خیلی از قطعات مورد نیاز ما در تبریز تامین شود.
به نظر من نیاز هست که در صنعت مس آذربایجان و صنایع پایین دستی آن بیشتر سرمایه گذاری شود. شاید به سوال شما ربطی نداشته باشد اما مس و صنایع پایین دستی آن یک مزیت بزرگ برای آذربایجان است. صنایع دیگر از جمله فولاد و صنایع غذایی می تواند یک مزیت نسبی باشد ولی اینها صنایعی هستند می توانند در جای دیگری هم اتفاق بیافتند.
شاید اگر موقعی نیروی کار ارزان را از دست بدهیم، خیلی از صنایع موجود مزیت خود را از دست بدهند. اما مس یک مزیت انحصاری برای ماست و موقعیت استان و نزدیکی آن به اروپا و قفقاز این مزیت را در ما افزایش می دهد؛ بازار صادراتی خیلی راحت برای ما فراهم است.
نیروی متخصص استان بزرگترین سرمایه ماست. من پیشنهاد می کنم یک کنسرسیوم متشکل از سرمایه گذاران مختلف تشکیل شود و سرمایه گذاری های پایین دستی را در استان انجام دهد و شرکت ملی صنایع مس هم حاضر است تمام تجربیات خود را در اختیار آنها قرار دهد.

 

 

چه اقداماتی برای بومی سازی تکنولوژی و نیروی متخصص مجتمع مس سونگون انجام داده اید؟
 شرکت ملی صنایع مس ایران یک شرکت ملی است که دفتر مرکزی آن در تهران است که سه مجتمع در ایران دارد؛ این سه مجمع عبارتند از: سرچشمه، شهر بابک و مجتمع سونگون.
 شرکت ملی صنایع مس ایران که فعالیت هایی در سطح ملی و بین المللی دارد دفتر مرکزی اش در تهران است. یک مدیرعامل دارد و بقیه مدیر مجتمع هستند. دفتر مجتمع مس سونگون هم در همان سونگون است و جای دیگری دفتر ندارد. ما از سه سال قبل شروع کردیم که گردش مالی مان را از دفتر مرکزی مستقل کنیم. گردش مالی سالانه ما چیزی در حدود بالای 1000 میلیارد تومان است و بودجه سالانه ما 400 میلیارد تومان است.
اکثر سفارشات ما در استان انجام می شود مگر اینکه در استان تامین نشود. استان ما و شهر ما یک قطب صنعتی در ایران است و بایستی اقتصاد و صنعت ما هر روز بیشتر رونق پیدا کند. برای هر بنگاه اقتصادی و قیمت تمام شده مهم است و تلاش می کند قیمت تمام شده اش پایین تر بیاید. یکی از مواردی که برای کاهش هزینه تمام شده مهم است، قیمت تمام شده قطعات مورد نیاز و مصرفی است که با بومی سازی صنعت مس، رونق اقتصادی و اشتغال به استان باز خواهد گشت.

آقای مهندس در معدن مس مزرعه اهر چه فعالیت هایی انجام می شود؟
از 40 سال پیش از معدن مس مزرعه اهر بصورت مس جوری استخراج می کردند در غنی آباد تهران فراوری می کردند. تا چهار سال قبل این معدن در اختیار ایمیدرو بود که با تصویب هیات مدیره شرکت صنایع ملی مس معدن مزرعه از ایمیدرو خریداری شد.
ما بیشتر به دلایل بحث های اجتماعی این معدن را خریداری کردیم. خاطر اینکه در منطقه ورزقان و اهر همیشه بحث های اجتماعی بوده است و ما برای اینکه بتوانیم از اهر هم حمایت های لازم را انجام دهیم این معدن را خریداری کرده و در آنجا با بازسازی و نوسازی معدن و ایجاد واحدهای جدید اشتغال خوبی هم درست کردیم. الان این معدن برای ما توجیه اقتصادی دارد و کنسانتره سونگون برای فراوری به مزرعه برده می شود. در این معدن کارهای اکتشافی روز باز را انجام می دهیم و شاید بتوانیم از ذخایر معدن مزرعه هم استفاده کنیم. ما در آینده این معدن را بیشتر توسعه می دهیم و ظرفیت اشتغال آنرا از 100 نفر به 300 نفر افزایش می دهیم.

 

* اجرای چندین پروژه عمرانی توسط شرکت مس/ انتظار حمایت از باشگاه پرطرفدار تراکتورسازی دور از ذهن نیست
تاثیرات مثبت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مجتمع مس سونگون در استان را ارزیابی کنید.
طبیعتاً یکی از مهمترین تاثیرات مجتمع سونگون، ایجاد هزاران اشتغال مستقیم و غیر مستقیم است. گردش مالی در بانک های استان باعث رونق اقتصادی می شود. به طور متوسط 50 میلیارد تومان در بانک های استان سپرده داریم و به آنها دست نمی زنیم و این در بانک ها پتانسیلی ایجاد می کند برای وام دادن به صنایع دیگر استان. در بانک کشاورزی ورزقان 20 میلیارد تومان برای وام دادن به کشاورزان سپرده داریم.
بحث دیگر مسائل اجتماعی است. در جامعه ای که ما فعالیت می کنیم باید تاثیرات مثبت اقتصادی و فرهنگی بگذاریم. ما باید در حمایت از پیشرفت، توسعه و ایجاد زیرساخت های لازم برای توسعه منطقه کارهایی انجام دهیم برای نمونه احداث بزرگراه ورزقان است. درست است که این وظیفه دولت است که این زیرساخت ها را ایجاد کند؛ اما نه با سرعتی که ما نیاز داریم.
 شرکت ملی صنایع مس وظیفه خود می داند که برای توسعه منطقه این فعالیت ها را انجام دهد. ما برای بزرگراه ورزقان بالای 100 میلیارد تومان هزینه می کنیم.
این اقدامات باعث رونق اقتصادی منطقه شده و ارزش زمین های آن چند برابر خواهد شد. همچنین جاده کمربندی برای ورزقان ایجاد می کنیم که بالای 10 میلیارد تومان هزینه دارد. این طرح هم 30 درصد پیشرفت کرده که باعث رونق توسعه شهر خواهد شد.
ورزقان درست است که شهر کوچکی است اما ما یک استادیوم 10 هزار نفری در این شهر ایجاد می کنیم. امکانات چند منظوره و اقامتی و کمپ های ورزشی برای استفاده تیم های ملی و باشگاهی مانند تراکتورسازی، پیروزی و استقلال ایجاد می کنیم تا مجبور نباشند برای تمرین و آمادگی به خارج از کشور بروند. .به خاطر ارتفاع زیاد منطقه و آب و هوای مطلوب، ورزقان برای ایجاد چنین امکاناتی مناسب است. طبیعتاً ایجاد چنین امکاناتی روی فرهنگ، آموزش و همه چیز منطقه تاثیر خواهد گذاشت.
در مرکز استان هم این اتفاق خواهد افتاد؛ به زودی باشگاه فرهنگی ورزشی «مس آذربایجان» تاسیس و با حمایت مجتمع مس سونگون در رشته های مختلف ورزشی حضور خواهد داشت. تلاش خواهیم کرد از تیم های پایه حمایت کرده و تاثیرات مثبت بزرگی در این بخش بگذاریم.

آقای شریفی اخیراً تیم فوتبال مس سونگون هم به دسته اول صعود کرده است که باعث امتنان و خوشحالی مردم ماست. در رابطه با فعالیت های فرهنگی و ورزشی مجتمع مس سونگون هواداران باشگاه بزرگ تراکتورسازی انتظار دارند که مجتمع مس سونگون از این باشگاه حمایت مالی انجام دهد.
 یک مرحله مجتمع مس سونگون می خواست سهام باشگاه تراکتورسازی را بخرد، بدون هیچ تغییری در نام، آرم و مکان باشگاه و قصد داشتیم فقط هزینه های باشگاه را تامین کنیم. انتظار اینکه شرکت مس از باشگاه پرطرفدار تراکتورسازی حمایت کند دور از ذهن نیست. ما سال های قبل از طریق مختلف از این باشگاه بزرگ حمایت کرده ایم. ما می خواهیم از ورزش استان بصورت اصولی و پایه ای حمایت کنیم نه اینکه یک تیم 24 نفره غیر بومی را حمایت کنیم که پایدار نبوده و بعد از یک فصل از هم بپاشد. بحث حمایت از باشگاه تراکتورسازی هم دور از ذهن نیست. ما می توانیم اسپانسر این باشگاه باشیم.
ضمناً ما از تک ستاره های ورزش استان هم حمایت می کنیم؛ مانند آقای عظیم قیچی ساز که موفق شد با حمایت مجتمع مس سونگون به قله بالای 8 هزار متری کشور نپال صعود کند.

1
1