سفرنامه کاغذکنان
مدتها بود که نام "داش قالا"ی کاغذکنان را در منابع مختلف دیده بودم و از همان زمان از نزدیک دیدنش به یکی از آرزوهایم بدل شده بود؛ ولی گذر روز ها و نبود اطلاعات کافی از محل دقیق این قلعه و نحوه دسترسی آن، فکر بازدید از این قلعه را به آخر صف فهرست آرزوهایم کشانده بود!
تا اینکه هفته گذشته مهندس کامران قره داغی، کتابچه ای تحت عنوان "اطلس گردشگری شهرستان میانه" در اختیارم قرار دادند که ورق زدن آن، دوباره سودای بازدید از "داش قالا" را به سرم انداخت!
کتابچه ای که در حدود سال 84، به همت ایشان و تعدادی از همکاران و دوستانشان تدوین شده و در آن ضمن معرفی آثار تاریخی و طبیعی مختلف شهرستان، تصاویر رنگی و مسیر دسترسی شان با دقتی قابل قبول، آورده شده.
(از آقای قره داغی علت به چاپ نرسیدن این مجموعه بصورت یک کتاب را پرسیدم که علت را کمبود منابع مالی بیان کردند.)
با استناد به نقشه این کتابچه از مسیر دسترسی به داش قالا و با بهره گیری از امکانات موقعیت یابی، جمعه 5 مهر با همراهی دوست عزیزم آقای محمدی، راهی خطه تاریخی کاغذکنان (خونا) شدیم تا طلسم ناشناخته ماندن داش قالا را بشکنیم!
خواندن شرح خلاصه وار این سفر خالی از لطف نیست:
قلعه اشتباهی!
در مسیرمان برای رسیدن به داش قالا، چند جایی از افراد محلی آدرس گرفتیم که این آدرس گرفتن ها بالاخره ما را به قلعه رساند، ولی نه به داش قالا!
ما به قلعه ای رسیده بودیم که نامش را قبلا جایی نشنیده بودم: قلعه اصلانیان!
این قلعه در روستایی به همین نام قرار گرفته؛ البته درستش این است که روستا در محوطه قلعه قرار دارد!
این را میشود با بقایای دیوار های قلعه در دور روستا و خانه هایی که بر خلاف خانه های کاه گلی مرسوم در آن حوالی، ساختاری سنگی دارند استدلال کرد.
برای بازدید مجازی از محوطه این قلعه به آدرس qis.ir/85 مراجعه نمایید.
یک راهنمای خوب
اراضی قلعه که در گذشته تحت تملک خوانین منطقه قرار داشته، امروز در مالکیت آقای محمدی، از اهالی روستا قرار دارد.
ایشان وقتی اشتیاق ما را از دیدن بقایای قلعه اصلانیان و ناامیدی مان از رسیدن به داش قالا را دیدند، ضمن دعوتمان به منزلشان برای صرف صبحانه، برای راهنمایی و رساندن ما به داش قالا داوطلب شدند و ما را تا رسیدن به این اثر تاریخی، از میان هزار توی راه های روستایی همراهی کردند.
همین جا مجددا از زحمات ایشان تشکر و قدردانی می نماییم.
قلعه ای رویایی
بالاخره انتظار به سر آمد و با راهنمایی های آقای محمدی به داش قالا رسیدیم!
همیشه تصورم از محل قرار گیری داش قالا، با توجه پیشینه ذهنیم از قیز قالاسی، قرار گرفتنش در منقطه ای خشک و خشن بود!
ولی بر خلاف تصور داش قالا بر صخره ای بنا شده بود که اطرافش را باغ های میوه و دربند هایی با مناظر طبیعی چشم نواز احاطه کرده بود!
منظره ای که این قلعه را به یک قلعه واقعا رویایی و کم نظیر بدل می کرد و دل کندن از آن را برای هر تماشاگری غیرممکن می ساخت!
کل قلعه بر روی صخره ای یک پارچه قرار دارد که مانند جزیره ای از زمین های اطراف کاملا جدا مانده و تنها راه نفوذش هم راه پله ای است که بصورت دست کن از تراشیدن قسمتی از دیواره احداث شده است.
برای بازدید مجازی از محوطه این قلعه به آدرس qis.ir/95 مراجعه نمایید.
شوک!
هنگام عکس برداری از محوطه قلعه متوجه اتفاق غیر قابل باوری شدم!
کیفیت عکس برداری دوربینم روی کمترین حالت ممکن قرار گرفته بود و هر عکسی که تا این لحظه گرفته بودم با رزولویشن 640×480 ثبت شده بود!
در یک لحظه تمام عکسایی که آن روز انداخته بودم از جلوی چشمانم گذشتند!
دقیقا حس آن لحظه ای را داشتم که فیلم 24 تایی دوربینم را برای ظهور به عکاسی می بردم و عکاس می گفت فیلم ات سوخته!
آنچه در آن شرایط و فشار عصبی مرا از خودکشی(!) منصرف کرد، امیدم به دیدن یک اثر تاریخی دیگر بود: سد قاضیلو!
برای همین دوربین را خاموش کردم تا حداقل برای عکس برداری از سد تاریخی قاضیلو باتری کافی داشته باشم!
سد تاریخی قاضیلو؛ بی نظیر!
آفتاب کم کم آماده غروب میشد؛ خستگی سفر و حس بد از دست دادن فرصتی کم نظیر برای ثبت تصاویر مطلوب از قلاع کاغذکنان از یک طرف و وضعیت اسفناک راه دسترسی روستاهای آیدمیر و قاضیلو از طرف دیگر دست در دست هم داده بودند تا سر دردی عایدم شود که مرا از ادامه راه منصرف کند!
به هر حال هر طور که بود خودمان را به قاضیلو رساندیم و با پرس و جو از جوانی که در ورودی روستا به چراندن گله کوچکی از گوسفندان مشغول بود، نشانی محل سد را یافتیم و به سمتش حرکت کردیم.
این سد بروی "آغکند چای" بنا شده و برای رسیدن به آن، باید چند صد متری از جاده ای خاکی که موازی با "آغکند چای" به آغکند میرسد را می پیمودیم.
بعد از گذر از یک سر بالایی، دیواره سد از لا به لای صخره های دربند قاضیلو خود نمایی کرد.
سدی که در یک کلمه می توانم بگویم "بی نظیر" بود!
تاجی مرتفع و کم ضخامت، تعبیه دریچه تخلیه و ساختاری هندسی، ویژگی هایی از این سد بودند که نظرم را جلب کردند.
